W środę 10 września przewodnicząca Komisji Europejskiej (KE) Ursula von der Leyen wygłosiła podczas sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego orędzie o stanie UE. Von der Leyen zwracając się do posłanek i posłów apelowała o jedność w obliczu nieustających kryzysów. W swoim przemówieniu szczególną uwagę zwróciła na bezpieczeństwo oraz podkreśliła, jak ważne są wolność, suwerenność i demokracja. Orędzie zawierało nie tylko apel, ale także konkretne plany i priorytety UE na przyszłe lata.
Europa w obliczu konfliktów
W pierwszej kolejności przewodnicząca KE zwróciła uwagę na konieczność budowania europejskiej obronności i jedności w obliczu konfliktów zbrojnych.
W kontekście ostatnich wydarzeń naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej przez rosyjskie drony Von der Leyen zadeklarowała pełną solidarność z Polską i ogłosiła wsparcie w ramach straży wschodniej flanki. Zapowiedziano wzmożoną kontrolę europejskich granic, wraz ze szczególną ochroną wybrzeża, zapewniając, że „Europa będzie bronić każdego centymetra kwadratowego swojego terytorium.”
Ursula von der Leyen zapowiedziała dalsze wsparcie militarne dla broniącej się Ukrainy, proponując nowy program „Wojskowej przewagi jakościowej” (Qualitative Military Edge) oraz zwiększenie sankcji na Rosję.
W dalszej części przewodnicząca KE wyraziła wsparcie dla Palestyńczyków w strefie Gazy, apelując o dostęp do wszelkiej pomocy humanitarnej. Ponadto Von der Leyen zapowiedziała m. in. wstrzymanie dwustronnego wsparcia dla Izraela i powołanie grupy darczyńców dla Palestyny.
Większa konkurencyjność Unii
Von der Leyen skupiła się również na planach dotyczących budowania silnej i niezależnej Europy i zapowiedziała szereg inwestycji w rozwój cyfrowy i czyste technologie mających napędzić europejską gospodarkę. Przewodnicząca ogłosiła nowy Fundusz Konkurencyjności oraz podwojenie finansowania tych obszarów w ramach programu „Horyzont Europa”.
Wśród wymienionych inwestycji znalazły się: wprowadzenie cyfrowego Euro, dążenie do suwerenności technologicznej oraz rozwój AI.
Podkreślono także rolę przemysłu czystych technologii (np. branży produkcji baterii) w dążeniu do europejskiej niezależności energetycznej. Już teraz źródła niskoemisyjne stanowią w UE ponad 70 proc. energii elektrycznej. W planach na kolejne lata zapowiedziano dalsze zmniejszanie emisji oraz inwestycje w energię jądrową. Von der Leyen zwróciła uwagę na kluczową rolę Europejskiego Zielonego Ładu i dalszego dążenia do realizacji celów klimatycznych i środowiskowych.
Przemysł samochodowy został określony filarem europejskiej gospodarki. Von der Leyen zaproponowała inicjatywę na rzecz małych, przystępnych cenowo samochodów. Przewodnicząca KE zapowiedziała także uniezależnienie Europy od importu stali i nawozów rolniczych.
W kwestii europejskiej produkcji żywności Ursula von der Leyen zapowiedziała zwiększenie budżetu na promocję produktów rolnych oraz rozpoczęcie kampanii pod hasłem: „Kupuj europejską żywność”.
KE stawia sobie również za cel dążenie bezpieczeństwa gospodarczego oraz działania na rzecz dywersyfikacji. Podkreśla, że 80 proc. europejskiej wymiany handlowej odbywa się z innymi krajami niż Stany Zjednoczone i planuje budowę koalicji krajów o zbieżnych poglądach.
Sprawiedliwość społeczna w państwach UE
W orędziu wspomniano również o europejskim kryzysie mieszkaniowym oraz zapowiedziano powołanie pierwszego szczytu UE w sprawie mieszkalnictwa. W planach są również zmiany zasad pomocy państwa m.in. w zakresie budowy nowych nieruchomości w tym domów studenckich oraz nowa inicjatywa prawna w sprawie najmu krótkoterminowego.
Ursula von der Leyen skupiła się także na wolności i inkluzywności. Podkreśliła, jak ważna jest swoboda poruszania się po kontynencie europejskim, wolność wypowiedzi oraz prawo do głosowania. W orędziu zapewniono, że Unia będzie stać na straży praworządności i demokracji. Ponadto przewodnicząca zwróciła uwagę na fundamentalną rolę mediów i zapowiedziała walkę z szerzeniem dezinformacji oraz wsparcie dla lokalnych i niezależnych mediów.
Przewodnicząca KE zapowiedziała również potrojenie budżetu na migrację i ochronę granic w nowym wieloletnim budżecie UE. Von der Leyen wezwała do dalszej pomocy osobom uciekającym przed wojną i prześladowaniami, utworzenia wspólnego systemu powrotów oraz o pilne i pełne wdrożenie Paktu Migracyjnego.
