Komisja Europejska (KE) opublikowała w dniach 14 – 15 grudnia pakiet rezolucji i inicjatyw w obszarze energii i mobilności. Jest to kontynuacja tzw. pakietu „Fit for 55” („Gotowi na osiągnięcie celu 55%”).
Pakiet jest kontynuacją lipcowego pakietu „Fit for 55”, którego celem jest osiągnięcie celu Europejskiego Prawa Klimatycznego, czyli redukcji gazów o 55% do 2030 roku. Nowy cel klimatyczny, pakiet Fit for 55, jak również poniższe propozycje są kluczowymi elementami Europejskiego Zielonego Ładu.
ENERGIA / KLIMAT:
- Nowe rozporządzenie dot. redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym – zgodnie ze strategią UE dot. metanu Komisja proponuje m.in. zobowiązać sektory ropy naftowej, gazu i węgla do mierzenia, raportowania i weryfikacji emisji metanu oraz wprowadzić ścisłe zasady dot. wykrywania i naprawy wycieków oraz eliminacji rutynowego uwalniania do atmosfery i spalania gazu w pochodni.
- Pakiet wniosków dot. rynku gazów dekarbonizowanych oraz wodoru – propozycje mają na celu ułatwienie wykorzystania odnawialnych i niskoemisyjnych gazów, w tym wodoru.
- Rewizja dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków – rewizja jest kluczowym elementem strategii na rzecz fali renowacji. Zgodnie z nią niniejszy wniosek m.in. proponuje, aby od 2030 r. wszystkie nowe budynki były zeroemisyjne (budynki publiczne od 2027 r.), wprowadza minimalne normy charakterystyki energetycznej dla budynków o najgorszej charakterystyce (klasa G) – budynki publiczne będą musiały zostać odnowione do klasy F najpóźniej do 2027 r. i klasy E do 2030 r, natomiast budynki mieszkalne do klasy F do 2030 r. i klasy E do 2033 r. Wniosek zawiera również definicję budynków o zerowej emisji, wprowadza „paszporty renowacji” i ułatwia korzystanie z nowych wskaźników wydajności.
- Komunikacja Komisji Europejskiej dot. przywrócenia zrównoważonego obiegu węgla – Inicjatywa ma na celu wspieranie rozwoju zrównoważonych rozwiązań w zakresie usuwania dwutlenku węgla. Proponuje plan działania na rzecz wspierania rolnictwa sprzyjającego pochłanianiu dwutlenku węgla przez glebę i ramy regulacyjne dotyczące certyfikacji usuwania dwutlenku węgla.
- Nowe dyrektywa w sprawie zwalczania przestępstw przeciwko środowisku – Wniosek definiuje nowe przestępstwa przeciwko środowisku, ustala minimalny poziom sankcji i wzmacnia skuteczność współpracy organów ścigania. Zobowiązuje również państwa członkowskie do wspierania osób zgłaszających wykroczenia przeciwko środowisku oraz do współpracy przy egzekwowaniu prawa.
TRANSPORT
- Rewizja transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) – ma na celu dostosowanie rozwoju sieci TEN-T do celów klimatycznych określonych w Europejskim Zielonym Ładzie oraz w prawie klimatycznym UE. Wniosek m.in. wymaga, aby główne pasażerskie linie kolejowe TEN-T umożliwiły pociągom podróż z prędkością 160 km/h lub szybszą do 2040 r., wprowadza nowy termin pośredni (2040 r.), aby przyspieszyć ukończenie głównych części sieci przed terminem do 2050 r., zobowiązuje wszystkie 424 główne miasta sieci TEN-T do opracowania planów zrównoważonej mobilności miejskiej, wzywa do budowy większej liczby terminali przeładunkowych, poprawy zdolności przeładunkowych w terminalach towarowych, skrócenia czasu oczekiwania na kolejowych przejściach granicznych, dłuższych pociągów w celu przerzucenia większej ilości towarów na czystsze środki transportu.
- Rewizja dyrektywy dot. inteligentnych systemów transportowych – Komisja proponuje aktualizację dyrektywy z 2010 r. w celu uwzględnienia nowych inteligentnych systemów dot. usług, takich jak informacje multimodalne, usługi rezerwacji i sprzedaży biletów, komunikacja między pojazdami i infrastrukturą (w celu zwiększenia bezpieczeństwa) i zautomatyzowanej mobilności.
- Nowe ramy mobilności miejskiej (New Urban Mobility Framework) – aby pomóc w osiągnięciu celu neutralności klimatycznej zaproponowano m.in.: nowe wymogi dla największych 424 miast sieci TEN-T dot. planów zrównoważonej mobilności miejskiej (SUMP) do 2025 r., nowe środki promujące mobilność aktywną i ochronę szczególnie narażonych użytkowników dróg, silniejsze działania na rzecz tworzenia miast neutralnych dla klimatu (np. dzięki Misji neutralne klimatycznie i inteligentne miasta w programie Horyzont Europa), bardziej efektywną logistykę transportu miejskiego o zerowej emisji dzięki integracji planów zrównoważonej logistyki miejskiej (SULP).
- Plan działania na rzecz pobudzenia dalekobieżnego i transgranicznego pasażerskiego transportu kolejowego – Aby przezwyciężyć przeszkody w rozwoju pasażerskiego transportu kolejowego plan zakłada m.in.: przyspieszenie cyfryzacji, usunięcie zbędnych krajowych przepisów technicznych i operacyjnych, dostosowanie szkolenia i certyfikacji personelu kolejowego do przyszłych potrzeb, modernizację pasażerskiej infrastruktury kolejowej i bardziej przyjazne dla użytkownika bilety i dostęp do systemu kolejowego. Ponadto do 2030 r. Komisja wesprze uruchomienie co najmniej 15 transgranicznych projektów pilotażowych w celu przetestowania podejścia przyjętego w planie działania przed wejściem w życie nowych wymogów TEN-T.
Kolejne kroki: powyższe propozycje legislacyjne w obszarze energii i transportu zostaną przedłożone Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów do dalszego rozpatrzenia i negocjacji w ramach procedury ustawodawczej.