Efektywne zarządzanie zasobami wodnymi i innowacyjne rozwiązania dla miast – spotkanie w ramach Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast 2016 w Brukseli

Dnia 11 października br., w ramach Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast 2016, w Biurze Regionalnym Województwa Pomorskiego w Brukseli mieliśmy przyjemność zorganizować spotkanie pt.: Efektywne zarządzanie zasobami wodnymi i innowacyjne rozwiązania dla miast (Effective water management and innovative solutions for municipalities).

Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach projektu „Zielona Europa- zróbmy to razem!” dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku (http://www.wfosigw.pl/) i stanowiło jednocześnie oficjalne wydarzenie w ramach Europejskiego Tygodnia Regionów i Miast 2016, organizowanego corocznie w Brukseli przez Komitet Regionów oraz Komisję Europejską.

Głównym celem spotkania było omówienie istotnych zagadnień związanych z unijną polityką dot. zarządzania zasobami wodnymi, rewitalizacją miejską i ochroną środowiska. Szczególnie ważny był temat rewitalizacji obszarów miejskich w ramach innowacyjnego zarządzania zbiornikami wodnymi w miastach, które wymagają zmian w zakresie gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska oraz efektywniejszego wykorzystywania zasobów.
 

Podczas seminarium wystąpili następujący prelegenci:

Dr inż. Bernd Manfred Gawlik: specjalista inżynierii chemicznej, chemii środowiskowej i analitycznej. Członek DG Joint Research Centre, Komisji Europejskiej (http://ec.europa.eu/jrc/en); tytuł wygłoszonego referatu: Projekt BLUESCITIES dot. nowatorskiego podejścia do współpracy między miastami i regionami w zarządzaniu zasobami wodnymi;

Barbara Utracka-Minko, Elwira Ahmad oraz Justyna Rymon-Lipińska: przedstawicielki Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Słupsku (http://pomorskieparki.pl/); tytuł wygłoszonego referatu: Zintegrowana lokalna gospodarka wodna – zrównoważone planowanie środowiskowe i miejskie;

Kevin De Bondt, reprezentant zakładu Analityki Środowiska i Geo-Chemii na Uniwersytecie Vrije w Brukseli (http://we.vub.ac.be/en/analytical-environmental-and-geo-chemistry); tytuł wygłoszonego referatu: Innowacyjne rozwiązania w zarządzaniu gospodarką wodną na terenie Brukseli.

Dr inż. Bern Manfred Gawlik omówił główną koncepcję i cele projektu BLUESCITIES. Wyjaśnił jaką rolę odgrywa technologia w tworzeniu tzw. inteligentnych miast (Smart Cities), przy czym podkreślił, że sama technologia nie wystarczy do rozsądnego gospodarowania zasobami wodnymi, tylko świadomość oraz zaangażowanie społeczeństwa
w procesie tworzenia inteligentnych miast.
 

Omówił również cele, wyzwania i współpracę podejmowaną w ramach projektów:

Pan-European ATLAS: skupia się na tworzeniu prac naukowych i publikacji dotyczących ryzyka powodzi, suszy oraz środków zapobiegających tym zjawiskom;

Intercity collaboration on Water III: organizowane konkursy malarskie w ramach BLUESCITES Woda widziana oczami dzieci, projekt zachęca do nauki oraz rozwija umiejętności artystyczne dzieci, a przy tym poszerza świadomość zarzadzania zasobami wodnymi;

Interdisciplinary & the CONCENSUS Concept: integracja naukowców, przedstawicieli z różnych grup środowiskowych oraz polityków, którzy posiadają różnorodne doświadczenie w dziedzinie zarządzania gospodarką wodną;

NETWERC H20 – sieć gospodarki wodnej w regionach i miastach Europy, kanał komunikacyjny, forum wymiany doświadczeń, a także platforma do tworzenia projektów europejskich i transatlantyckich (http://www.netwerch2o.eu/).
 

Bernd Gawlik podsumowując swoje wystąpienie podkreślił jak duże znaczenie ma wspólna strategia w zarządzaniu zasobami wodnymi na poziomie europejskim oraz wzajemna pomoc, a także wymiana doświadczeń. Więcej informacji znajduje się pod linkiem: http://www.bluescities.eu/.
 

Następnie Barbara Utracka-Minko wygłosiła bardzo ciekawą prezentację, która wskazywała na najważniejsze problemy związane z ingerencją człowieka w środowisko wodne na przykładzie rzeki Słupi. Ponadto omówiła jej znaczącą rolę w życiu organizmów wodnych, gdyż stanowi ona główny punkt tarliska i rozwoju cennych gatunków rybnych: łososia atlantyckiego oraz troci wędrownej.

Rzeka Słupia mierzyła kiedyś 150 km, jednak wskutek działalności człowieka zmniejszyła się do 100 km. Swój początek ma w pojezierzu Kaszubskim i płynie przez Ustkę do Bałtyku. Dawniej Słupia posiadała trzy koryta, ale w wyniku powstawania nowych miast i postępującej urbanizacji obszarów wokoło rzeki, obecnie istnieje tylko jedno koryto. W wyniku tych przekształceń podjęto zabiegi w stworzeniu alternatywnych warunków zapewniających ciągłość prawidłowego rozwoju biofauny. Grupa specjalistów Pomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych w Słupsku wykonała szereg badań, a następnie podjęła szereg działań ochronnych m. in.:
 

wprowadzono okres ochronny dla połowu troci wędrownej i łososia;

przebudowano przepławki w celu umieszczenia monitoringu i skanerów, aby obserwować stan ryb oraz zbudowano sztuczne tarliska;

zastosowano radiotelemetrie w celu sprawdzania kondycji zdrowotnej ryb;

posadzono rośliny niezbędne do prawidłowego rozwoju i utrzymania czystości w rzekach.
 

Na koniec Pani Barbara Utracka-Minko podkreśliła, że watro pamiętać o tym, co jest najważniejsze dla prawidłowego funkcjonowania środowiska naturalnego – poszerzanie świadomości wśród społeczeństwa o zagrożeniach jakie występują wskutek nadmiernej ingerencji człowieka, edukacja i zachęcanie do racjonalnego korzystania ze wszystkich dóbr naturalnych.
 

Ostatni prelegent, Kevin De Bondt w swojej prezentacji przedstawił jak wyglądają rozwiązania w zarządzaniu gospodarką wodną na terenie Brukseli.

Przedstawione zostały działania, które należy stworzyć celem zintegrowania miejskiej gospodarki wodnej. W tym celu, na dzień dzisiejszy Bruksela wykorzystuje cztery innowacyjne narzędzia do osiągnięcia zintegrowanej miejskiej gospodarki wodnej:
 

Urban Hydrologic Landscape: wykorzystanie hydrologii w zagospodarowaniu miast. Zastosowanie rozwiązań umożliwiających wykorzystywanie zgromadzonej wody w obszarach zabudowanych. Możliwość wykorzystania wód gruntowych, powodzi, wycieków kanalizacji, infiltracja wód podziemnych;

Hydrological Tool QuaDEau: inwestycje w miejsca publiczne, tereny zielone na obszarach zabudowanych pozbawionych naturalnego sąsiedztwa;

Map-it by Citizens: uświadamianie mieszkańców i wspólne szukanie innowacyjnych rozwiązań;

Pacco-test: stosowany obecnie w stawie w parku Leopolda w Brukseli. Pomiary autonomiczne trwają 2 godziny. Możemy dzięki temu sprawdzić różne czynniki jakościowe opisujące stan wody.
 

Przy zaangażowaniu obywateli i dostępie do innowacyjnych rozwiązań są to metody łatwe do wykorzystania na terenach innych miast.

Informacja zamieszczona w ramach realizacji projektu
„Zielona Europa – zróbmy to razem” – edukacja jednostek z województwa pomorskiego w zakresie ochrony środowiska i jego zasobów, zagadnień energetycznych oraz zielonego transportu dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.