Gospodarka obiegowa według Komisarza UE ds. Środowiska

Karmenu Vella, Komisarz Unii Europejskiej ds. Środowiska, podkreśla w artykule dlaczego Europa potrzebuje gospodarki obiegowej (circular economy).

Każdy kto przygląda się uważnie realiom gospodarczym i środowiskowym w dzisiejszym świecie, zazwyczaj uważa, że gospodarka, z której się jedynie bierze, wykorzystuje i wyrzuca, to model gospodarki z przeszłości. W czasach kiedy liczba ludności rośnie o 200.000 dziennie, te sposoby myślenia o produkcie nie są uzasadnione.

Europa potrzebuje pozytywnej wizji rozwoju gospodarczego. Potrzebny jest nowy model, w którym wystąpi bardziej efektywne wykorzystanie zasobów w celu zwiększenia konkurencyjności Europy. Model, który zachowuje cenne zasoby w łańcuchu produkcyjnym i wykorzystuje wartość ekonomiczną. To, czego potrzebuje Europa, to gospodarka obiegowa.

W gospodarce obiegowej produkty są przeznaczone do stosowania tak długo, jak to możliwe- są łatwe do naprawy, a gdy ich cykl życia dojdzie do schyłku, poddawane są recyklingowi lub są efektywnie usuwane. To przynosi znaczne korzyści dla środowiska, ponieważ zasoby są wykorzystywane efektywnie, a odpady są zmniejszane.

Badania pokazały, że gospodarka obiegowa może przynieść oszczędności rzędu 600 mld euro dla przedsiębiorstw UE oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 2-4% rocznie. Nowy model gospodarki może zapewnić również znaczący wzrost zatrudnienia osób, zarówno o podstawowym, jak i o średnim oraz wyższym wykształceniu, w różnych obszarach (np. ekoprojektowanie, inżynieria, segregacja odpadów i recykling). Gospodarka obiegowa promuje innowacyjne technologie, które dają europejskim przedsiębiorcom przewagę konkurencyjną oraz korzyści dla konsumentów, którzy dostają bardziej wytrzymałe i innowacyjne produkty.

Komisja Europejska zaprezentowała pakiet gospodarki obiegowej w grudniu 2015 roku. Pakiet ten ukazywał jak cele, które zostały określone na przyszłość mogą zostać osiągnięte, wnioski legislacyjne, a także plan działania na kolejne lata.

Propozycja zarządzania odpadami sugeruje, że odpady w UE mogłyby być lepiej zarządzane. Jedynie 36% podlega skutecznemu recyklingowi, a 37% jest wysyłana do usunięcia. UE nie może pozwolić sobie na marnowanie cennych zasobów. Wskaźniki recyklingu osiągają 80% w niektórych krajach, w innych podupadają do 5% ( w Wielkiej Brytanii w 2014 roku recyklingowi uległo 45% odpadów komunalnych, co jest powyżej średniej UE, która wynosi 43%). Plan, który proponujemy opiera się na podniesieniu tej średniej, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnic między państwami członkowskimi.

Odpady żywnościowe to obszar szczególnego zainteresowania. Do Celów Zrównoważonego Rozwoju, ONZ przyjęła we wrześniu ubiegłego roku cel zmniejszenia o połowę odpadów spożywczych do roku 2030. Komisja zobowiązała się zaangażować w pomoc w realizacji przez państwa UE tego celu.

W gospodarce o obiegu zamkniętym nie chodzi jedynie o recykling. Chodzi o cały cykl życia produktów. Chodzi o ujęcie kwestii trwałości produktu od samego początku – od przemyślenia projektu do procesów produkcyjnych, co prowadzi do lepszych możliwości wyboru dla konsumentów oraz zmianę istniejących modeli biznesowych.

Europa jest domem dla wielu technologii- energooszczędnych, niskoemisyjnych i zasobooszczędnych, a wiele jej małych i średnich przedsiębiorstw jest gotowych do przejścia na stronę eko. Niestety takie inwestycje są postrzegane jako ryzykowane. Finanse UE mogą zmienić te spostrzeżenia. Aby wzmocnić innowacyjność gospodarki zamkniętej należy przyciągnąć inwestorów. W tym celu powinno się zmobilizować Europejski Fundusz Strukturalny, program Horyzont 2020 oraz Europejski Bank Inwestycyjny do pomocy przedsiębiorstwom, które w swojej działalności wdrażają ideę o obiegu zamkniętym. ”Przemysł 2020 w gospodarce o obiegu zamkniętym” przyzna ponad 650 mln euro innowacyjnym projektom.

Jednym z głównych narzędzi wsparcia i finansowania jest Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFSI). Może on przyczynić się do podniesienia finansowania prywatnego, szczególnie w miejscach, gdzie bankowość komercyjna wciąż boi się takich inwestycji.

Musimy jednak zrobić więcej. Musimy skierować fundusze sektora prywatnego w stosunku do tych nowych możliwości. W najbliższych miesiącach jest planowany szereg inicjatyw, których celem będzie pomoc przedsiębiorstwom i konsumentom w dalszym planowaniu projektów, których celem będzie dążenie do gospodarki o obiegu zamkniętym. Gospodarka o obiegu zamkniętym będzie również na porządku dziennym podczas Zielonego Tygodnia, największej corocznej imprezie europejskiej, która odbędzie się w dniach 30 maja – 3 czerwca. Wydarzenie skupi się na dialogu o ”Inwestowaniu w zieloną przyszłość”. Dyskusje będą miały na celu zwiększenie możliwości finansowania ekoinwestycji.

Gospodarka o obiegu zamkniętym może pomóc w trojaki sposób. Społeczeństwo może zyskać poprzez tworzenie nowych miejsc pracy, oszczędności dla firm oraz obniżenie emisji dwutlenku węgla. Jest to okazja do tego, aby przekazać społeczeństwu ideę gospodarki zamkniętej.

Oryginał artykułu dostępny na: http://www.adjacentgovernment.co.uk/farming-environment-marine-sustainable-news/circular-economy-investment-triple-win/26067/

Informacja zamieszczona w ramach realizacji projektu
„Zielona Europa – zróbmy to razem” – edukacja jednostek z województwa pomorskiego w zakresie ochrony środowiska i jego zasobów, zagadnień energetycznych oraz zielonego transportu dofinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku