Opublikowany został nowy raport dotyczący polityki spójności w regionach Unii Europejskiej

9 października br. Komisja Europejska opublikowała siódmy raport dotyczący polityki spójności w regionach Unii Europejskiej. Dzięki niemu, jednostki publiczne, władze samorządowe, środowisko akademickie i przedsiębiorcy mają okazję zapoznać się z trendami rozwojowymi poszczególnych państw Unii Europejskiej. Raport, zawierający ekonomiczne, społeczne i terytorialne wskaźniki rozwoju, przekazuje odbiorcom kompleksowy obraz regionów i miast Unii Europejskiej. Ponadto w raporcie uwzględniono prognozy dla polityki spójności po roku 2020, ze szczególnym uwzględnieniem:

– identyfikacji głównych obszarów inwestycyjnych Unii Europejskiej,

– identyfikacji priorytetów gospodarczych,

– wytycznych dotyczących efektywnego sposobu wdrażania polityki spójności.

Zgodnie z artykułem 175 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana z 2012 r.), sprawozdanie musi zostać przekazane Parlamentowi Europejskiemu, Radzie Ministrów, Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów. Raport publikowany jest co trzy lata.

Spotkanie informacyjne, poświęcone analizie najważniejszych wniosków płynących z raportu odbyło się 16 października br. Przedstawił ją pracownik Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej Komisji Europejskiej (DG REGIO), p. Lewis Dijkstra. Znaczną część wystąpienia poświęcił na prezentację zmian, jakie zaszły przez ostatnie 3 lata w kwestii włączenia społecznego, budowy zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz poprawy otoczenia instytucjonalnego.

Wiele miejsca w raporcie poświęcono politykom krajowym i sposobom realizacji polityki spójności w poszczególnych państwach członkowskich. Ogólne wnioski są pozytywne. Od 2008 roku obserwuje się stały wzrost zatrudnienia we wszystkich regionach Unii Europejskiej, deficyt budżetowy został zredukowany, dysproporcje w rozwoju poszczególnych regionów ulegają zmniejszeniu (po długiej fali recesji w latach 2008 i 2011), zauważa się wyraźną poprawę konkurencyjności unijnego biznesu i otoczenia biznesowego, wzrost jakości kształcenia, coraz stabilniejszą sytuację rynków pracy i systemów zabezpieczeń społecznych. Wobec powyższego, w krótkiej perspektywie oczekuje się znacznych korzyści w kwestii wzrostu wydajności i zatrudnienia w regionach mniej rozwiniętych. Niepokojący jest jednak fakt, że północna część Unii Europejskiej rozwija się z dużo większą prędkością niż część południowa, jest od niej także bardziej wydajna.

Polska znajduje się w grupie państw rozwijających się szybko. Znacznemu polepszeniu uległy wskaźniki zatrudnienia (65-75% osób zatrudnionych w przedziale wiekowym 20-64 lata, co daje, w zależności od regionu kraju, 2,5-7,5% wzrost od roku 2008; spadek stopy bezrobocia do poziomu <10%). Analiza wskaźników gospodarczych także wypada dla Polski korzystnie. Jest jednak wiele mankamentów, które trzeba stale niwelować – nieefektywny system transportowy (szczególnie porty lotnicze i transport kolejowy, w którym dominują połączenia umożliwiające przemieszczanie się z prędkością 60-80 km/h, podczas gdy w państwach zachodnich jest to ponad 150 km/h), dysproporcja w poziomie zatrudnienia kobiet i mężczyzn (różnica na poziomie 10-20% w grupie wiekowej 20-64 lata), niski odsetek osób uczących się w wieku średnim (<7% populacji w wieku 25-64 lata).

Na zakończenie przedstawiono zalecenia, których zastosowanie może przyczynić się do uzyskania jeszcze lepszych wyników w kolejnym raporcie. W skutecznej realizacji polityki spójności, szczególną wagę poświęcić należy obszarom mniej rozwiniętym (rejony o charakterze tradycyjnie wiejskim, niezurbanizowane obszary o wysokiej skali bezrobocia) i obszarom granicznym. Zaleca się także priorytetowe podejście do kwestii zatrudnienia, innowacji, kształtowania umiejętności kluczowych na rynku pracy, infrastruktury, zmian klimatycznych, efektywności energetycznej (w tym OZE), transportu niskoemisyjnego, zmian środowiskowych i opieki zdrowotnej.

Polityka spójności, podobnie jak do tej pory, ma za zadanie redukowanie dysproporcji między regionami i stymulowanie inwestycji w obszarach najważniejszych dla Unii Europejskiej. Jej realizacja powinna być na tyle elastyczna, by jak najlepiej odpowiadać na pojawiające się wyzwania globalizacyjne, takie jak zmiany klimatyczne, migracja, ubóstwo, zanieczyszczenie środowiska, itp. Tym wyzwaniom żaden region, ani nawet państwo nie są w stanie stawić czoła samodzielnie.

Pełna treść raportu dostępna tutaj: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/reports/cohesion7/7cr.pdf

Streszczenie w języku polskim: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=COM:2017:583:FIN&from=EN

Prezentacja dotycząca raportu: http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docoffic/official/reports/cohesion7/7cr_presentation.pdf